De jongere generatie beseft het waarschijnlijk niet, maar er is wel degelijk een reden
waarom vakbonden geijverd hebben voor 38-urenweken. Om uitbuiting te vermijden, jazeker, maar ook om uitputting te vermijden. Spaans onderzoek ondersteunt die conclusie: wie meer dan 40 uur per week werkt, loopt zes keer meer kans op een burn-out dan wie er minder dan 35 werkt. Uit ander onderzoek bleek dat een op tien vrouwen minstens 45 uur per week werkt, en daarnaast ook nog een sociaal, familiaal en sportief leven willen. Geen wonder dat velen balanceren op de rand van een zenuwinzinking. Welkom in de burn-outgeneratie.
Een burn-out is een psychologische aandoening, gekenmerkt door een gebrek aan energie en/of interesse in het werk en/of een cynische of geïrriteerde houding. Chronische werkstress en een gebrek aan erkenning door het werk zijn de twee belangrijkste factoren van een burn-out, al wordt de aandoening ook vaak geassocieerd met perfectionisten en workaholics. Maar volgens psycholoog Joan Borysenko hoeft dat niet het geval te zijn.
Negeren eigen noden
“Burn-outs zijn de nieuwste epidemie. Meer en meer werknemers vallen uit door onmogelijke werkdruk en strikte deadlines, die ze niet durven weigeren uit angst ontslagen te worden. Vrouwen zijn het grootste slachtoffer, omdat ze meer dan mannen hun eigen noden negeren of opzij schuiven. Op den duur geraken ze in een vicieuze cirkel van steeds meer en beter willen, steeds harder en langer werken zonder te beseffen wat de prijs is die ze ervoor betalen”, steekt Borysenko van wal.
“Het zuigt het leven uit competente, getalenteerde, hardwerkende mensen. Ze verliezen hun motivatie en levenslust. Eén extra minuut kunnen ze niet uitstaan, ze haten hun leven. Vrouwen beseffen dit meestal veel te laat, waardoor het moeilijk is om nog terug te keren.”
De rol van stress
Het probleem begint meestal doordat het idee leeft dat je gestresseerd moet zijn om iets gedaan te krijgen.
“Het is waar dat de productiviteit stijgt als de stress stijgt, maar enkel tot op een bepaald moment. Positieve stress is wat je vooruit stuwt, negatieve stress is wat je productiviteit onderuit haalt. Op een gegeven moment overschrijd je de grens, en kom je terecht in een systeem van verminderde return. De kwaliteit van je werk begint eronder te lijden, waardoor je nog meer begint te stressen en je werk nog meer achteruit gaat. Die neerwaartse spiraal leidt rechtstreeks naar een burn-out.”
Kenmerken
Een burn-outslachtoffer vertoont bepaalde kenmerken. Zo worden ze erg cynisch en negatief over het leven. Hun genadeloze werkritme creëert een martelaarscomplex, een gevoel van minachting en verontwaardiging voor de anderen dat hen het gevoel heeft dat ze het recht hebben om anderen terecht te wijzen.
Veranderingen in de hersenen
Een en ander is te verklaren door de veranderingen die plaatsvinden in de hersenen als reactie over de overweldigende stress en werkdruk. Zo wordt het angstencentrum in de hersenen geactiveerd, de frontale lobben veranderen van werken en we verliezen de controle over onze emoties. Alle zin voor proportie en redelijkheid raakt vergeten. Maar omdat je geen uitlaatklep hebt op het werk, hou je jezelf in, wat de uitbarstingen thuis zoveel te erger maakt. Het gevaar is reëel dat je gezinsleven volledig vergiftigd raakt door je houding en gedrag.”
Te veel willen
De psychologe weet waarover ze praat: ze heeft zelf gedurende tien jaar geprobeerd academisch onderzoek, twee kinderen en boeken schrijven te combineerde. Ze besefte pas dat er iets mis was toen ze gevoelloos reageerde op de meest vreugdevolle momenten.
“Ik vrees dan ook voor de vrouwen die het allemaal tegelijk willen: een gezin, een relatie, een veeleisende job, vriendinnen én sporten. De netwerken om op terug te vallen worden kleiner, de echtgenoot zit meestal in dezelfde spiraal en maakt de druk op de vrouw ondraaglijk. Vrouwen mogen dan goed zijn in multitasken, soms zijn er gewoonweg te veel taken. Ze omschrijven het als ‘het is alsof ik stilletjes aan het sterven ben’ of ‘het wordt nog mijn dood’.”
Eerste stap naar een oplossing
Het is niet allemaal kommer en kwel, want je kan jezelf ook behoeden voor een burn-out. Eerste essentiële les: “Vrouwen moeten leren identificeren wat hen over de grens drijft. Je er gewoonweg bewust van zijn, is de beste bescherming.”
Hoe doe je dat? Door een tienpuntenschaal in je hoofd te creëren, waarbij 1 een gelukzalig gevoel voorstelt en 10 een burn-out. Geef jezelf constant punten, waarbij je steeds meer gas terugneemt naarmate je de tien nadert. Let wel: het tolerantieniveau verschilt van persoon tot persoon. Leer het jouwe kennen en zweer dat je er nooit overgaat.”
Tijd voor jezelf
Neem vervolgens tijd voor jezelf: ga in bad, ga lopen, spreek af met vriendinnen, kijk naar je favoriete serie – doe iets wat je gelukkig maakt en wijk daar niet van af.
De rol van je gezin
Een gezinsleven kan deel van het probleem zijn, maar kan ook je redding betekenen: de kinderen ophalen van school betekent dat je moét stoppen met werken, een partner kan je overtuigen te stoppen met werken of je helpen met ontspannen en je gedachten verzetten.
(bron: goedgevoel.be)
