Mijn oog viel laatst op een erg interessant artikel in de Volkskrant “De vrouw loopt vooral zichzelf in de weg”. In dit artikel beschrijft Sociologe Fleur Wirtsz dat veel jonge vrouwen zichzelf in de weg staan. Zodra vrouwen hun diploma op zak hebben gaan ze twijfelen. Een beetje twijfel lijkt inderdaad niet meer dan gezond, maar een teveel kan verlammend werken. Het is daarom belangrijk dat vrouwen overtuigd zijn van hun talenten en eigen kracht. Maar hoe vaak komt dat nu voor dat jij je een vrouw met P I T voelt op de werkvloer? In mijn beroep als coach zie ik veel twijfel bij jonge vrouwen en ik kan niet ontkennen dat ik daar in het verleden ook vaak genoeg last van heb gehad.
Volgens Wirtsz, doen veel vrouwen het prima op de middelbare school en aan universiteiten en behalen vaak betere resultaten dan mannen. Meisjes en jonge vrouwen lijken zichzelf op deze manier klaar te stomen voor verantwoordelijke posities en riante salarissen. Toch zijn hoge cijfers en werklust niet de enige vereisten voor succes in de maatschappij. Het valt haar op dat vrouwen het moeilijk krijgen zodra de bul binnen is. Hoe moeten ze het aanpakken? Wat willen ze eigenlijk? En hebben ze wel genoeg capaciteiten, talenten? Hoewel ze hoge cijfers halen! Die twijfel slaat toe als de objectieve prestatiestandaard van school en universiteit wegvalt. Nu moeten ze het op eigen houtje doen.
De mannen lijken hiermee minder moeite te hebben. Ook al waren ze het enfant terrible van de klas en konden ze zich slecht concentreren tijdens hun studie, als het papiertje eindelijk binnen is, lijken ze hun doelen helder voor ogen te hebben en kunnen ze daar zonder al te veel bedenkingen voor gaan. Het resultaat is dat ze hun doel ook vaak bereiken. Jonge mannen beginnen bedrijfjes, schrijven succesvol boeken, of kiezen voor een conventionele loopbaan, terwijl veel vrouwen aan het begin van hun carrière blijven twijfelen over wat ze willen en de een na de andere stage en slechtbetaalde functie aan elkaar rijgen.
Terwijl de meisjes en vrouwen binnen de structuren van school en universiteit goed presteren, lijkt het velen aan zelfvertrouwen te ontbreken zodra ze het zelf moeten doen. Het is alsof de passiviteit intreedt zodra er initiatief verwacht wordt.
Als coach zie ik regelmatig vrouwen voorbijkomen die hun PIT (tijdelijk) zijn verloren. Ook vergeten ze naar hun eigen waarheid te luisteren, althans niet voldoende, en er daar zonder schroom naar te handelen. Zolang er externe eisen worden gesteld, gedijen we, zodra die er niet meer zijn moeten we, onze eigen werk – en raadgever zijn en dat is moeilijk. Al te vaak zoeken we dan een ijkpunt buiten onszelf, mogelijk een man, soms een vrouw of formele voorschriften.
Schrijfster en psychologe Carol Gilligan beschrijft dit proces in haar boek The birth of pleasure. Ze spreekt van ‘disassociatie”; meisjes gaan zichzelf zien in termen van ideeën en verwachtingen van hun omgeving. Ze raken zo verwijderd van hun eigen overtuigingen en gevoelens. Er zijn meer voorbeelden van deze gevoeligheid voor het oordeel en de afhankelijkheid van de sociale omgeving. Ik noem er twee. In het boek Vrouwenerk beschrijft Germaine Greer hoe vrouwen met schildertalent dit in de loop van de geschiedenis bar weinig tot ontwikkeling wisten te brengen. Een belangrijke reden daarvoor was dat hun simpelweg de daarvoor benodigde faciliteiten – een opleiding, maar ook tijd- niet gebonden werden.
Een misschien nog doorslaggevender factor was dat zij om deze en andere redenen niet in de waarde van hun talenten en individualiteit leerde geloven. Het was belangrijker dat ze de ontwikkeling van de talenten van hun omgeving dienden. De mate waarin dit gold, was afhankelijk van de historische periode, maar dit mechanisme is nog altijd te bespeuren.
Ook op fysiek gebied identificeren veel meisjes en vrouwen zich met een voor velen onrealistische externe standaard zoals die in de modewereld en reclame voorgeschoteld wordt, iets waarover Susie Orbach in haar boek Bodies schrijft. Het mag als bekend worden verondersteld dat dit eetstoornissen en onvrede tot gevolg kan hebben. Ook hier gaan vrouwen niet uit van het zelf maar van iets daarbuiten.
Doordat vrouwen de waarheid vaak buiten zichzelf zoeken, ontstaat twijfel die hen belemmert. Ik denk dat er nog heel wat- veelal in de interne-obstakels te overwinnen zijn voordat het tijdperk van de vrouw aanbreekt, al zijn de formele mogelijkheden voor vrouwen eindeloos en lijken sociale ontwikkelingen zich vanzelf voor te doen.
Ook de aanwezigheid van een old boy network doet niets af aan het feit dat niet alle belemmeringen buiten vrouwen liggen. Het zou goed zijn als ze meer zelfvertrouwen hadden in hun eigen talenten en keuzes, zonder die langs de meetlat van ‘mannelijk’ gedrag te leggen. Als vrouwen meer op hun innerlijke kompas durven varen , zouden droombanen eerder binnen handbereik komen. Bovendien zou het meer plezier opleveren, ook niet onbelangrijk.
5 tips om de weg vrij te maken naar meer plezier:
1. Check of je ergens mee kunt stoppen. Dat is de snelste manier om ruimte te maken. Zijn er taken waarvan je kunt besluiten dat je ze niet (meer) gaat doen?
2.Lieve meisjes voelen zich niet op hun gemak als ze op hun intuïtie of hun instincten afgaan, omdat het vaak betekent dat ze tegen de mening van anderen moeten ingaan. Een lief meisje wil eenstemmigheid. Ze vindt het moeilijk om een reactie te vertrouwen die duidelijk niet gebaseerd is op talrijke feiten en cijfers – of wat nog erger is, tegen alle feiten en cijfers ingaat. ‘ Stop daarmee! Als vrouwen opgroeien, worden ze niet aangemoedigd om in hun waarnemingen of observaties te geloven, zegt Allana Elovson, die vele jaren vooroordelen betreffende de geslachten heeft bestudeerd. “Mensen praten over vrouwelijke intuïtie, maar we worden er vaak belachelijk mee gemaakt. Wanneer we onze intuïtie gebruiken en we hebben gelijk, dan wordt dat aan geluk en hard werken toegeschreven. Geloof in je eigen waarnemingen en observaties (oftewel gevoel). Daar kun je veel ellende mee voorkomen.
3.Durf voor jezelf te kiezen. Het is een cliché, maar clichés zijn er niet voor niks: “Je kan pas van een ander houden als je eerst van jezelf houdt”. Iedereen kent deze uitspraak wel. Jammer genoeg zijn er maar weinig mensen die hier ook werkelijk iets mee doen. Veel mensen hebben het idee dat ze er eerst voor anderen moeten zijn voordat ze er voor zichzelf mogen zijn. “Als je jezelf op de 1ste plek zet dan ben je egoïstisch, zo hoort het niet.” Dat is niet zo! Want hoe kan je er voor anderen zijn als je er niet eens voor jezelf kan zijn? Kiezen voor jezelf is kiezen voor geluk…
4.Een vrouw met pit vraagt wat ze wil. Vragen is voor niemand makkelijk. Vragen om wat je wilt hebben is voor de meeste mensen moeilijk, ook voor vrouwen met pit. Maar een vrouw met pit ziet dat ze het toch moet doen en een lief meisje niet. De belangrijkste vergissing van een lief meisje is dat ze zichzelf ervan overtuigt dat het niet verstandig is om ergens om te vragen. Veel lieve meisjes zijn teleurgesteld omdat hun prestaties niet beter beloond worden. Komt de volgende situatie je bekend voor? Een collega van je krijgt die job waar jij al een heel tijdje op zat te asen. Je hebt je er volledig voor ingezet en dan geven ze de baan aan iemand anders. Als iemand aan je zou vragen of je om die baan hebt gevraagd dan zou jij kunnen zeggen:” ik heb er niet speciaal om gevraagd,’ ‘ze weten wat ik kan. Ze weten wat ik wil.’ Dat is een typische lieve meisjes manier van denken. In de loop van de jaren is je verteld dat de besten vanzelf boven komen drijven. Je denkt dat een baas weet wie zijn werk goed doet en wie niet. Je denkt misschien zelfs als je ergens om moet vragen, het het vermoedelijk niet verdiend. Stop daarmee.
5. Wees niet bang om fouten te maken. Veel mensen zijn bang om fouten te maken maar dat is helemaal niet nodig. Van fouten leer je waardoor je ze de volgende keer niet meer maakt. Als je geen fouten durft te maken kan je ook nooit iets leren. Mislukking is zelfs een essentieel onderdeel van succes. Een succesvol persoon neemt actie en maakt dus automatisch fouten. Een niet-succesvol persoon neemt geen actie, maakt dus weinig fouten, maar komt ook niet vooruit. Dat is het verschil tussen succesvolle en niet-succesvolle mensen. Faalangst kan ook verlammend werken en zorgt alleen maar voor problemen. Wanneer je namelijk bang bent om te falen, wordt de kans om te falen een stuk groter. Oplossing: “Feel the fear and do it anyway”. Net als met andere vormen van angst wordt faalangst vaak alleen maar groter naarmate je langer datgene vermijdt waarvoor je bang bent. Ga op zoek naar de oorzaak van je faalangst. Dit kan b.v. een belemmerende overtuiging zijn of de herinnering aan een nare ervaring uit het verleden.
