Beslissingen nemen. Knopen doorhakken, richting bepalen. Er zijn weinig dingen die ingewikkelder zijn dan de goede keuzes maken. Eigenlijk is het bizar, want je maakt constant, de hele dag door keuzes.
Snooze ik nog of ga ik er direct uit? Naar welk feestje ga ik wel of niet? Eet ik pasta of maak ik een Griekse salade. Ga ik met de fiets of openbaar vervoer? Doe ik pindakaas op mijn brood of neem ik oude kaas?
En dan is de dag nog niet eens begonnen
Soms kan het ook gaan om grote keuzes, die je leven beïnvloeden: welke opleiding en of baan het beste bij je past, of je al dan niet met vakantie zult gaan en of je je relatie wel of niet moet verbreken. Het kan lastig zijn om een goede keuze te maken. Soms zegt je gevoel dat je beter het één kunt doen, terwijl je verstand zegt dat het veel beter is het ander te doen.
Zelfs als je jezelf al jaren naar je werk sleept vind je het nog heel moeilijk om te stoppen en stappen te ondernemen. Je weet dat je maar 30% van je talenten inzet in je huidige job en als je zo doorgaat het je veel meer gaat kosten: je zelfvertrouwen zakt steeds verder naar beneden, je partner begint er ook genoeg van te krijgen en je talenten schreeuwen ook om eens gebruikt te worden.
In plaats van iets doen waar we ons goed bij voelen blijven we veel liever doormodderen en klagen en reageren we het af op onze naasten. Waarom doen we dat toch allemaal? Doormodderen, ongelukkig zijn, niet het maximale uit ons even halen? Waarom veranderen we niet van loopbaan? Waarom maken we geen keuzes die ons gelukkig maken?
Onze grootste angst is niet dat we onvolmaakt zijn. Onze grootste angst is dat we mateloos krachtig zijn.
~ Nelson Mandela
Omdat deze comfortzone gemakkelijk, veilig en vertrouwd is. Blijven hangen in een bureaujob is veel makkelijker dan zelf een zaak uit de grond te stampen. Klagen is veel makkelijker dan verantwoordelijkheid nemen voor je eigen leven. Als je dan dagen hebt dat je er echt genoeg van hebt komen er ook heel snel allerlei excuses de kop op steken zoals: “het is een slechte timing”, ”ik ben te oud”, ”ik ben nu eenmaal zo”, “ik ben te ongeduldig”, enz.
Vaak zitten we naar de rand van de comfortzone te staren en af en toe durf je erover heen te kijken… maar dan zie je de problemen en dan kruip je weer terug naar je comfortzone. Wist jij dat een van de grootste angsten die ons verhinderen om verder te komen in ons leven, de moeite is die we hebben bij het nemen van beslissingen?
Een deelneemster van mijn ‘Ontdek je Talent’ traject verwoordde het heel mooi: “Soms voel ik me net net als die spreekwoordelijke ezel tussen twee balen hooi – ik kan niet kiezen en in de tussentijd verga ik van de honger.”
De ironie is natuurlijk dat we door niet te kiezen, toch kiezen – om te verhongeren. Wij kiezen ervoor om onszelf datgene te ontzeggen dat het leven tot een feestmaal maakt. Het probleem is dat ons geleerd is ‘Wees voorzichtig! Straks neem je een verkeerde beslissing!’
Een verkeerde beslissing! De gedachte daaraan alleen al bezorgt ons een doodschrik. We zijn bang dat de verkeerde beslissing ons iets zal ontnemen – geld, vrienden, geliefden, status of wat de juiste beslissing ons ook zou kunnen verschaffen.
Nauw hieraan verbonden is onze angst om fouten te maken. Om de een of andere reden hebben we het gevoel volmaakt te moeten zijn, en vergeten we dat we juist door onze fouten leren. Onze behoefte om volmaakt te zijn en om de afloop van gebeurtenissen te kunnen beïnvloeden zorgen er samen voor dat we als de dood zijn om iets te veranderen of een nieuwe uitdaging aan te gaan.
Als je jezelf herkent in bovenstaande dan maak je je onnodig druk. Je hebt niets te verliezen, alleen maar iets te winnen, welke keus je ook maakt en welke actie je ook onderneemt in je leven. Zoals ik al eerder gezegd heb in een ander artikel, alles wat je moet doen om je wereld te veranderen is om er anders over te denken. Deze regel werkt perfect. Je kunt je manier van denken op zo’n manier ombuigen dat het onmogelijk wordt een verkeerde beslissing te nemen of een fout te maken. Laten we maar beginnen bij het nemen van een beslissing.
Stel dat je in je leven op een punt komt dat je moet kiezen. Als je net zo bent als de meesten onder ons, is je geleerd de Verkeerde manier te hanteren als je aan een beslissing denkt die genomen moet worden.
Die manier gaat zoals het eerste plaatje hieronder omschrijft (no-win model):
Geïnspireerd door het boek ‘Feel the fear and do it anyway’ van Susan Jeffers
Je hebt een bezwaard hart over de keus die je moet maken. Je voelt alsof het een zaak van leven of dood is, als het ware verlamd bij de gedachte aan de gevolgen, Jammerend en klagend sta je voor de beslissing: “Moet ik dit doen of moet ik dat doen? Stel als ik dit doe en er dan dat gebeurt? Stel dat het niet gaat zoals ik gedacht had?’
Het ‘wat als’ is niet van de lucht. Je innerlijke babbelbox werkt op volle toeren. Je kijkt naar het onbekende en probeert de toekomst te voorspellen; je probeert alle krachten van buitenaf onder controle te krijgen. Het een zowel als het ander is onmogelijk. Misschien krijgt je nu in de gaten dat je jezelf gek maakt.
Nadat je een beslissing genomen hebt, zorgt de Verkeerde manier ervoor dat je het niet van je af kunt zetten en bang bent dat je toch nog een vergissing gemaakt hebt. Je blijft erover nadenken terwijl je jezelf voorhoudt: ‘Had ik maar …’ Je verspilt kostbare energie en je voelt je ellendig op de koop toe.
Als alles loopt zoals je gehoopt had voel je je enorm opgelucht- maar niet voor lang. Terwijl je een zucht van opluchting slaakt, maak je je alweer zorgen of de situatie niet zal omslaan en het uiteindelijk toch de verkeerde beslissing zal blijken te zijn. Wat een onzin toch, vind je niet?
Maar het kan ook anders
Kijk maar eens naar het no-verlies model in het eerdere plaatje…
Je ziet eenvoudig dat er twee wegen openstaan – A en B – die allebei goed zijn! Onderweg biedt elk pad je louter ‘cadeautjes’ aan. Dit is duidelijk de Goede manier. En waar bestaan die cadeautjes dan uit? Dat zijn kansen om het leven op een nieuwe manier te ervaren, te leren en te groeien, erachter te komen wie je bent en wie je eigenlijk zou willen zijn en wat je in dit leven zou willen doen. Elk pad is bezaaid met kansen- ongeacht de gevolgen. ‘Wat? Ongeacht de gevolgen? Tot dit punt zul je misschien nog met mij eens zijn geweest, maar deze drie woorden brengen je aan het twijfelen. ‘Wat als…’ duikt weer op in je gedachten.
Stel je voor dat je voor de keuze staat in je oude werkkring te blijven of een nieuwe baan te accepteren die je aangeboden wordt.
Als je je aan de verkeerde manier houdt, grijpt de babbelbox de macht en begint de onzin:
‘Als ik hier blijf mis ik misschien een goed kans om vooruit te komen. Maar als ik wegga, kan ik misschien mijn nieuwe verantwoordelijkheden niet aan. Stel dat ik door die nieuwe baas ontslagen word, dan heb ik niets meer! Ik heb het hier zo naar mijn zin. In die nieuwe baan heb ik meer kans om hogerop te komen. Misschien zit er wel een promotie in en een flinke salarisverhoging. Maar als ik er spijt van krijg dat ik weggegaan ben? Wat als……? O, ik weet het niet meer! Ik vergooi mijn hele toekomst als ik de verkeerde beslissing neem!’
Als je met het goede model werkt, neemt je onbevreesde ik het heft in handen:
‘Is het niet geweldig! Ik heb een nieuwe baan aangeboden gekregen. Als ik hem neem, is het een gelegenheid nieuwe mensen te leren kennen, en een nieuwe manier van werken, in een volkomen nieuwe werkomgeving en ik zal een schat aan ervaring opdoen. Als er iets tussenkomt, waardoor het toch niets wordt, is er nog geen man overboord. Ook al is het op de arbeidsmarkt tegenwoordig wat moeilijker, ik ben ervan overtuigd dat ik heus wel weer een baan vind als dat nodig zou zijn. En zo niet, dan nog is het een leerzame ervaring, want zo leer ik om te gaan met werkeloosheid en het oplossen van problemen die daarmee gepaard gaan. Als ik blijf heb ik de kans de contacten die ik heb te verstevigen. Ik voel me uitstekend nu ik zo’n nieuwe baan aangeboden heb gekregen, dus als ik blijf, kan ik misschien om een promotie vragen. Als het om de een of andere reden hier niet lekker meer gaat, komen er beslist nog wel andere kansen. Van welke kant ik het ook bekijk, het is allemaal een groot avontuur.’
De sleutel waarmee je jezelf toestaat risico’s te nemen is de wetenschap dat je alles wat er op je weg komt aankunt.
Als het gevolg van je keus is om die nieuwe baan aan te nemen is dat je binnen een paar maanden weer op straat staat, zie je NU in hoe dat je dat de kans geeft je zelfbewustzijn op te krikken door tegen de storm in te gaan, je innerlijke krachten te hergroeperen, en er nogmaals op uit te gaan om een nieuwe, misschien nog betere baan te vinden. Intussen zul je misschien nieuwe mensen leren kennen en je horizon verbreden. In dit licht gezien, is het verlies van je baan geen negatieve betekenis.
Je bent geen mislukking als iets je niet lukt; je bent een succes omdat je het geprobeerd hebt.
Anyway. Keuzes maken, gedwongen of niet hoeft niet zo vervelend te zijn als je denkt. Uit je comfortzone stappen is altijd vervelend in het begin. Maar uiteindelijk zal het echt je zelfvertrouwen verhogen, je leert erdoor en je ontwikkelt jezelf: je ontvangt feedback, doet nieuwe ideeën op en krijgt nieuwe inzichten. Als je eenmaal bepaalde omstandigheden hebt overwonnen, kom je daar met een krachtigere persoonlijkheid uit tevoorschijn.
Ik ken maar weinig mensen die een verlies hebben geleden en niet tevreden waren over zichzelf nadat ze een manier gevonden hadden om met hun leven door te gaan ondanks die tegenslag. Zij hebben ontdekt dat zekerheid niet is het hebben van iets. En zo kun je als je op alle ‘wat als’ vragen kunt beantwoorden met ‘ik red het wel’, alles op een positieve manier benaderen, waarna de angst ervoor verdwijnt.
Voordat je een beslissing neemt: 5 tips
1. Word je bewust van je overtuigingen
Overtuigingen voeden onze angsten en angst is wat ons tegenhoudt te leven zoals we willen leven. Angst werkt verlammend en leidt tot gevoelens van onzekerheid, frustratie, besluiteloosheid, kwaadheid, of hulpeloosheid. Onbewuste overtuigingen zorgen ervoor dat je risico’s uit de weg gaat. Het lastige is dat je er doorgaans niet bewust van bent. Leer je denkpatronen herkennen. Ze ontnemen je de kans om jezelf te ontwikkelen en beïnvloeden vaak je keuzes op een negatieve manier.
2. Maak je huiswerk
Er valt zoveel te leren over de alternatieven die er voor je zijn. Het helpt om met iedereen te praten die maar luisteren wil. Wees niet bang om vakmensen aan te spreken in verband met de beslissing die je je moet nemen. Enkelen zullen je afwijzen, maar de meesten zullen je graag willen helpen. Zie ook andere bronnen aan te boren. Mensen die je op de vreemdste plaatsen ontmoet kunnen een belangrijke connectie vormen op een manier zoals je nooit zou vermoeden en zij kunnen je een inzicht geven dat ze hebben opgedaan bij hun persoonlijke ervaringen.
Het is belangrijk met de juiste mensen te praten. Ik zal je een definitie geven van wie de juiste mensen zijn. Dat zijn zij, die je opleiding en ontplooiing steunen. Als je met mensen praat die de kansen die er voor je openstaan afkraken, zijn zij niet de juiste mensen voor je. Zeg ze beleefd goedendag en ga op zoek naar iemand anders. Iemand zij ooit: ‘De eerste keer is het de schuld van de ander, de tweede keer is het mijn eigen schuld.’ Ofwel, als je iets bepraat met iemand die die ongevoelig is voor wat je nodig hebt, is het zijn schuld. Als je volhoudt en je laat je bepraten is het jouw schuld.
Je hoeft niet per se over je beslissingen te praten met iemand die je een minderwaardigheidscomplex aanpraat. Je kunt beter met mensen gaan praten die je steunen met opmerkingen als: ” Ik vind het fantastisch dat je erover denkt om…’ of ‘ Ik denk dat je het geweldig zult doen…’ je snapt me wel. Waarom zou je je in een hoek laten dringen waar je je doodongelukkig voelt, terwijl het zo makkelijk is om vertrouwen in jezelf te krijgen!
3. Stel je prioriteiten vast
Geef jezelf de tijd om goed na te kunnen denken over wat je van het leven verlangt. Voor de meesten van ons is dat moeilijk te ontdekken, omdat wij er vanaf een vroeg stadium al op getraind zijn dat te doen wat andere mensen willen dat wij doen.
4. Vertrouw op je gevoel
Wees niet bang om daarop te vertrouwen. Heel vaak zendt je onderbewustzijn je een zinnige boodschap over welke keus op een gegeven moment de beste is. Als je aandacht geeft aan je gevoel zul je versteld staan over de goede raad die je aan jezelf geeft.
5. Denk in overvloed
Als je alleen op schaarste let, dan zie je alleen tekorten en moet je overal om vechten. Je hebt een basisgevoel dat er ‘te weinig’ is, waardoor je zuinig moet leven of besparen. Overal zijn bedreigingen waar je bang voor moet zijn. Iedereen is je concurrent, je tegenstander. Het is alsof je met een ander moet vechten om een partje van de taart.
Maar knokken om een puntje taart is helemaal niet nodig. Het kan veel slimmer. Als je overvloed zoekt in plaats van alleen schaarste zien, dan is er niet een taart. Dan zijn er volop kansen om nog een taart te maken. Als je overvloed ziet dan zijn de mogelijkheden onbegrensd. Prent jezelf in: ‘Ik word er altijd beter van- wat de gevolgen ook zullen zijn. De wereld is een plaats vol kansen, en ik verheug me op de kans om iets te leren en mezelf te ontplooien, welke beslissing ik ook neem.’ Verwerp alle gedachten aan wat je zou kunnen verliezen en denk alleen maar aan wat je kunt winnen. Zo ga je je beslissingen automatisch minder serieus nemen.
Begin jezelf te zien als een levenslange student aan een grote universiteit. Je curriculum is je hele relatie tot de wereld om je heen, van het moment van je geboorte tot het tijdstip van je dood. Elke ervaring is een goede les die je te leren hebt. Wat er ook gebeurt als gevolg van de door jou genomen beslissing, je kunt het aan!
Kan ik je helpen?
Als talentcoach hielp ik al honderden vrouwen bij het maken van keuzes. Niet door ze die keuzes ‘voor te zeggen’, maar door ze helpen bij het ontrafelen van hun talenten. Want als je weet wat je échte talenten zijn, en waar en hoe die het beste tot hun recht komen, dan worden heel veel keuzes véél minder lastig… en je leven veel fijner.
Misschien kan ik jou ook helpen. Er is een makkelijke manier om daar achter te komen: mijn gratis Talentscan. Die doe ik slechts een paar keer per maand, en niet met iedereen, maar ik nodig je graag uit om je ervoor aan te melden. Je zult er altijd iets van leren. En als ik denk dat ik je verder kan helpen, vertel ik je daar graag – maar geheel vrijblijvend – meer over.
Hieronder kun je je aanmelden. Nogmaals: deze scan is gratis. Geen moeilijke keuze, toch? ;-)
Meld je aan voor mijn gratis Talentscan
In een persoonlijk gesprek van 30 minuten zoomen we in op je situatie. We bekijken je huidige uitdagingen en we kijken wat er nodig is om je probleem op te lossen.
De Talentscan is er voor jou als je serieus wilt onderzoeken hoe je je situatie kunt verbeteren - en of ik je daarbij kan helpen. Ik reserveer enkele gratis Talentscans per maand. Via de knop hieronder kun je je aanmelden.